Wiktor Hagen "Dzień zwycięstwa" czyli prawo to prawo

Wydawnictwo: WAB
Mroczna Seria
Premiera: listopad 2012
Ilość stron: 472
Cena: 39,90 zł

Kim jest Wiktor Hagen?... To pytanie zadawali sobie liczni admiratorzy polskiego kryminału, kiedy ukazał się pierwszy tom z komisarzem Nemhauserem. Nikt nie miał wątpliwości, że to pseudonim autora, który niczym efemeryda wychynął znikąd, namącił w kałuży "Granatowej krwi", zdobył parę serc i nominację do nagrody Wielkiego Kalibru, by niedługi czas później pojawił się znowu w "Długi weekend". I znowu spekulacje, zgadywanki, znowu nominacja.

Tożsamość autora dla żadnego znawcy polskiej sceny kryminalnej nie powinna już stanowić żadnej tajemnicy. Tymczasem Nemhauser pojawił po raz trzeci, w "Dniu zwycięstwa". Czy naprawdę zwycięży tym razem?...

Warszawski policjant, którego polubiliśmy w "Granatowej krwi", wstrzyknął w truchło polskiego kryminału witalne serum. Historyk z wykształcenia, który poszedł do policji z wiary i głębokiego przekonania, że coś w ten sposób zmieni, mąż dragona w spódnicy o słodkim imieniu Paula i ojciec bliźniaków z piekła rodem o wymyślnych imionach Cyryl i Metody (tu autor pojechał po bandzie, chyba NIKT w realu nie uczyniłby tego owocom własnych lędźwi), miotający się między łapaniem zbrodniarzy za dnia, a gotowaniem w ciekawej knajpce wieczorami... I mimo wszystko, wbrew pozornej fajtłapowatości i braku asertywności  wzbudzający sympatię, a ostatecznie i respekt swym gończym instynktem, pryncypiami i umiejętnością kojarzenia faktów.

W niedawno wydanej trzeciej części przygód Nemhausera biedny komisarz nieco mniej miota się po Warszawie między przedszkolem, domem i dwiema pracami, a bardziej poświęca się temu, do czego został stworzony, czyli tropieniu morderców. I faktycznie ma ręce pełne roboty, bowiem trup jest, i to niejeden. Na początek ginie od kuli w głowie kombatant, emerytowany pułkownik, powszechnie poważany uczestnik bitwy o Anglię i w ogóle postać świetlana i kryształowa. To, co początkowo wygląda na samobójstwo, po chwili okazuje się morderstwem, a uroczystości cudu nad Wisłą w podwarszawskim Jazdowie zostają poważnie zakłócone. W jego ślady podąża niedługi czas potem niejaki Wiesław Kielonek (i wbrew pozorom nie jest to żul z Ząbkowskiej, spędzający dnie nad alpagą, tylko wyjątkowo obrzydliwy typ korporacyjny), zaś jego zejście nosi pewne znamiona mordu rytualnego. Komisarz z nieodłącznym Mariem, którego występy podczas przesłuchań świadków i podejrzanych z regularnością szwajcarskiego zegarka przyprawiały mnie o złośliwy uśmieszek ("Może jak mu przypierdolę, to coś powie", "No i nie przypierdoliłem mu - skwitował ze smutkiem" - cytaty z pamięci), rozkręca się powoli, węsząc w hermetycznym światku polskiej arystokracji (a tak, mamy taką), z niesmakiem wywlekając na świat dzienny obrzydliwości polityki, układów, układzików, interesów i nacisków. Polskie piekiełko ma się nieźle i wszystko wskazuje na to, że tak pozostanie. Dostaje się elitom politycznym i kościelnym dołom. Utkana tu intryga jest lekko zagmatwana, z paroma krótkimi wycieczkami w przeszłość, co chwilę zaś wypływają nowe aspekty, ukazujące całość w zupełnie odmiennym świetle. Ze względu na nieco zamkniętą przestrzeń miejsca zbrodni (plebania w prowincjonalnym miasteczku, gdzie niepodzielnie rządzi ksiądz) gęsta atmosfera śledztwa przypomina nieco klasyczne kryminały w stylu closed room, zwłaszcza że przewija się tu cała galeria podejrzanych, łącznie z tradycyjnym ogrodnikiem.

Jest bardzo współcześnie, co powinno zadowolić osoby kręcące nosem na wszechobecne retro, są liczne aluzje i dygresje do aktualnych wydarzeń z pierwszych i dalszych stron gazet, topograficznie i faktograficznie wszystko gra. Z rozrzewnieniem i wielkim ukontentowaniem podążałam Nemhauserem po znanych warszawskich zaułkach, a nawet przez koszmarne skrzyżowanie Marsa z Płowiecką, gdzie Mario z Nemhauserem mieli bliższe spotkanie trzeciego stopnia z antypatycznym kierowcą czarnego hummera. Nasycenie autentycznymi detalami było jak trzeba, bez irytującego klepania nazw marek, produktów i ulic, ale wystarczająco naturalne, by zagłębić się w książkową rzeczywistość bez poczucia, że ktoś (autor) nas robi w balona.

Jest to kryminał bardzo polski także z tego względu, że nie ma tu typowego dla wielu pozycji anglosaskich, skandynawskich czy nawet niemieckich betonowego przywiązania do litery prawa. Tu mataczy, kręci i tuszuje dosłownie każdy, od policyjnego pionka po najwyższe piętra, zaś sprawiedliwości staje się zadość (albo i nie) nie na skutek przykładnego ujęcia sprawcy przez sprawny aparat władzy i posadzenie go za kratkami. Tu sprawiedliwość rozgrywa się w kuluarach, za zamkniętymi drzwiami, pokątnie. Prawo to prawo?...

Co tu dużo gadać, to jest dobry kryminał. Po słabszym "Długim weekendzie" tajemniczy Hagen wraca do formy i przywraca mi wiarę w polskich kryminalistów.

Moja ocena: czwóra z plusem (4+/5).