Ransom Riggs "Die Insel der besonderen Kinder" (Osobliwy dom pani Peregrine) - osobliwe dzieci, osobliwa wyspa, osobliwa książka...

Wydawca: PAN Verlag
Tytuł oryginału: Peregrine's Home for Peculiar Children
Tłumaczenie na niemiecki: Silvia Kinkel
Ilość stron 416
Cena 16,99 euro
Data premiery: 02.11.2011

Czy zaznaliście tego nieporównywanego z niczym innym na świecie szczęścia posiadania dziadka opowiadającego Wam różne historie, baśnie, legendy? Nie każdemu to dane. Nie każdy dziadek potrafi snuć opowieści, nie każdy potrafi wymyślać historie takie jak dziadek Jacoba, dość samotnego nastolatka dorastającego w zamożnej rodzinie na Florydzie.  

Okładka polskiego wydania
(Media Rodzina, listopad 2012)

Wymyślać?... Zaraz, czy aby bajania starego Abrahama o dzieciach, posiadających rozmaite nadprzyrodzone umiejętności, żyjące gdzieś na odległej wyspie u wybrzeży Anglii, to na pewno zwykła fikcja? Każdy wiedział, że dziadek niejedno w życiu przeszedł, jako dzieciak zmuszony do ucieczki z okupowanej przez "monstra" - jak sam mawiał - Polski, opuszczenia rodziców i kraju, umieszczony w sierocińcu na samotnej wyspie. Opowieści swe snuł wokół pliku pożółkłych, trochę niesamowitych fotografii, na których uwieczniono  osobliwe motywy. Zdjęcia w większości pokazywały dzieci - dzieci lewitujące, dzieci niewidzialne, dzieci trzymające w ręku ognistą kulę, dzieci z drugimi ustami z tyłu głowy, dzieci o nadludzkiej sile... Jako malec Jacob święcie wierzył, że dziadek opowiada najszczerszą prawdę - wszak świat, który roztaczał przed wnukiem był tak żywy, barwny, prawdziwy, przewyższający natężeniem szczegółów jakąkolwiek baśń. Dziadek o każdej fotografii mógł prawić godzinami, a Jacob, choć znał te historie już niemal na pamięć, był wciąż ich głodny. 

Wszyscy jednak dorastają, Jacob również. I osiagnąwszy dumny wiek siedmiu lat zakomunikował dziadkowi, że jest zbyt duży, by wierzyć we wszystkie te bzdury o lewitujących dzieciakach i nie zamierza więcej ich wysłuchiwać. Dziadek ze stoickim spokojem zaakceptował postanowienie wnuka, zdjęcia zapakował do pudełka, by nigdy więcej do nich nie wrócić. I pewnie wnuczek zapomniałby o tajemniczych staroświeckich fotografiach i towarzyszących im opowieściom, gdyby nie nagła i osobliwa śmierć starego Abrahama - dziadek zostaje rozszarpany przez... monstra. Wprawdzie oficjalna wersja brzmiała, że został zaatakowany w lesie przez watahę zdziczałych psów, ale Jacob widział, co naprawdę rozpruło dziadkowi gardło. Słyszał też, jego ostatnie słowa przed śmiercią, instrukcje, by udał się na wyspę i poszukał pętli...Przedśmiertne bredzenie? A może ostatnia wola? Po bezskutecznych terapiach, mających uleczyć posttraumatyczny szok, Jacob postanawia udać się na wyspę, na której dziadek spędził dzieciństwo, by ostatecznie rozprawić się z demonami przeszłości. I prędko okazuje się, że ani jedno słowo dziadka nie było wyssane z palca...

Osobliwa historia zawarta w osobliwej książce... Każde ze zdjęć, będących fundamentem tej opowieści, naprawdę istnieje - w książce zamieszczono źródło i autora każdego z nich - i zostało zamieszczone na jej stronicach - dziwne, oniryczne, tajemnicze i troszkę straszne. Wydawałoby się, że taka będzie cała powieść - sentymentalna i nostalgiczna podróż do własnych korzeni, nurzanie się we wspomnieniach i wizjach w sepii. Otóż nie. "Osobliwy dom", choć początkowo dość mylnie i zwodniczo kierujący czytelnika w klimaty zwiewne i przesiąknięte nieco gotycką mroczną atmosferą, dość szybko przekształca się w pełną dramatycznych zwrotów akcji, szybką przygodową powieść akcji z elementami fantastycznymi. Czego tu nie ma! Nieudany eskperyment naukowy na Syberii, pętle czasowe, ponure mokradła na tajemniczej wyspie, bombardowania podczas drugiej wojny światowej... I wszystko to przedstawione spójnie, sprawnie, intrygująco, w modnej gotyckiej otoczce. 

Młodemu czytelnikowi, zmęczonemu wampirolozą, poszukującego odmiennych, pełnych tajemnicy wątków, powinno się spodobać. Ba, to może się nawet spodobać czytelnikowi staremu, pod warunkiem, że przymknie oko na fabularne uproszczenia i nieco zbyt duże natężenie dramatycznej akcji rodem z taniego thrillera, skumulowanej w drugiej połowie powieści. Nie spodziewajmy się żadnych objawień, epickiego rozmachu, skomplikowanych fantastycznych światów - nie, to piękna opowieść o przyjaźni, poświęceniu i poszukiwaniu własnych korzeni, złożona z wątków kameralnych i nostalgicznych, dryfująca pod koniec w dynamiczne momenty pełne akcji. Da się czytać? Pewnie. Oby tylko kontynuacja (bo sądząc po zakończeniu raczej się na nią zanosi) nie zniosła nas na mieliznę wątków błahych, nijakich i oklepanych...

Moja ocena: niech będzie czwórka (za pomysł, cudne zdjęcia i klimat. I za dziadka...) 4/5.