Arno Strobel "Das Wesen" ("Istota") - arcymistrzowska gra pozorów

Wydawnictwo: Fischer
Język: niemiecki
Data premiery: 11 listopada 2010
Ilość stron: 368
Cena: 8,95 euro


Znowu muszę polecić Wam książkę, której na polskim rynku (jeszcze) nie ma, ale autor i owszem, zaistniał efemerydowo wydanym przez Replikę thrillerem "Magus". (Ten jednak nie jest zbytnio reprezentatywny dla tego, co pisarz tworzy obecnie). Powieść "Das Wesen" ("Istota") pochłonęła mnie bez reszty, wciągnęła niczym trąba powietrzna i nie puściła aż do ostatniej sceny. Rzadko mi się ostatnio zdarzają takie książki, więc postanowiłam, z czystej złośliwości oczywiście, narobić Wam smaku, a może i skusić któregoś z wydawców...

Co takiego ma w sobie ta niepozorna książka, że nie da się jej odłożyć, dopóki nie pozna się odpowiedzi na zasiane przez autora pytania? Otóż ma ona napięcie, finezyjną, inteligentną grę pozorów i konstrukcję typu matrioszka, w której do końca nie wiadomo, czy to już ostateczna odsłona, czy też autor ma jeszcze w zanadrzu jednego asa.

Fabuła toczy się dwutorowo: w latach dziewięćdziesiątych, kiedy to znalezione zostają zwłoki dziewczynki i współcześnie. Wówczas śledztwo prowadził  komisarz Menkoff, wspierany przez asystenta Seiferta, sprawcę schwytano i w poszlakowym procesie skazano na długoletnie więzienie. A był nim znany psychiatra, doktor Lichner, do samego końca upierający się przy swej niewinności. Drugi strumień akcji płynie trzynaście lat później, w 2009 roku, po wyjściu Lichnera na wolność. W wątku współczesnym policja otrzymuje anonimowy telefon, informujący o porwaniu dwuletniej dziewczynki. Rozmówca podaje tylko adres i rozłącza się. Na miejscu komisarz Menkoff i Seifert nie posiadają się ze zdumienia, kiedy drzwi otwiera im... Lichner, podobnie jak oni skonsternowany powtórnym spotkaniem. Lichner o żadnym porwanym dziecku nic nie wie. Sąsiadka potwierdza jednak, że w mieszkaniu obok, w koszmarnej i zapuszczonej ruderze, gdzie jedynym pomieszczeniem, do którego da się wejść bez wstrętu, jest odnowiony pokój dziecka, widywała czasem małą dziewczynkę, a pod danym adresem faktycznie zameldowana jest dziewczynka, będąca rzekomo córką Lichnera. Psychiatra zaprzecza kategorycznie, jakoby kiedykolwiek miał dzieci. Śledztwo ujawnia jednak, że rzeczone dziecko jednak przyszło na świat dwa lata temu, jednak już wkrótce okazuje się, że wpis szpitalny został sfingowany. Sąsiadka przyznaje również, że została przekupiona, by powiedzieć policjantom o dziecku. Kto i co próbuje zataić? Kto wrabia Lichnera i dlaczego? Kto pociąga za sznurki w tej piekielnej grze pozorów?

Krok po kroku okazuje się, że Lichnera łączyło z komisarzem więcej. Przed skazaniem psychiatra miał przyjaciółkę, Nicole Klement. To ona przyczyniła się w dużej mierze do skazania, podając obciążające Lichnera zeznania i dostarczając decydującej poszlaki. Menkoff jakiś czas później sam związał się z piękną Nicole, związek ten jednak nie przetrwał próby czasu -  Nicole była niełatwą partnerką. Okazuje się jednak, że po wyjściu z więzienia doktor Lichner znowu jest z Nicole... Menkoff gubi się w domysłach i przypuszczeniach, natomiast Seifert coraz bardziej utwierdza się w przekonaniu, że Lichner być może naprawdę siedział za nic, a osobą, która mogła się do tego przyczynić, był jego zwierzchnik. Jaką rolę odgrywa w tym wszystkim Nicole? Czy Lichner faktycznie zamordował trzynaście lat temu dziecko? A może został skazany niesłusznie, a morderca nadal jest na wolności? Kto jest autorem tej wyrafinowanej psychologicznej gry?... Autor bawi się z czytelnikiem, wodzi go za nos, nie pozwala uwierzyć w żaden wariant, podważa prawdy i półprawdy, a to, co wydawało się pewnikiem, za moment staje się stertą gruzów, spod której wyłania się prawda... Czyżby?...

Sposób, w jaki autor buduje tę skomplikowaną konstrukcję, jest genialny, wysublimowany, finezyjny. Niepozorna książka okazała się jednym z lepszych psychologicznych thrillerów, jakie czytałam, i nie ma w tym ani słowa przesady. Znakomicie wykreowana została postać Menkoffa, który ściga Lichnera ze wściekłą zajadłością niczym najgorszego wroga, ślepy na logiczne argumenty i niezdolny do rozsądnych działań, zwłaszcza, gdy w kulminacyjnej części tej historii zostaje uprowadzona jego własna córeczka. Doktor Lichner zaś to typ obrzydliwie arogancki i zadufany w sobie, nieprzeciętnie inteligentny i spoglądający na wszystkich z wyższością. Cudowny, zażarty pojedynek dwóch gladiatorów śledzi i relacjonuje Seifert - to z jego ust dowiadujemy się zarówno o wydarzeniach sprzed parunastu lat, jak i o aktualnych, coraz bardziej dramatycznych i poplątanych okolicznościach sprawy. A skołowany czytelnik chłonie to wszystko, zadając sobie pytanie: to jak naprawdę było? Po lekturze uświadamia zaś sobie relatywizm prawdy, ze wstydem przyznając, że dał się zmanipulować...

Jeśli zaakceptujemy również zakończenie (no... powiedzmy, że tak faktycznie mogło być...) to okaże się, że to świetna pozycja. Strobl przekonał mnie do siebie, bez dwóch zdań, i zamierzam już wkrótce rzucić się w jego objęcia po raz drugi. I trzeci... I czwarty też, bo autor szykuje na jesień kolejny kryminał...

Moja ocena: piąteczka (pal sześć zakończenie, ważne było trzysta pięćdziesiąt stron wypełnionych dreszczem emocji!): 5/5.

Swoją drogą, ostatnio trafiają mi się znakomite książki... Dawno żadnej trójeczki nie wystawiłam, nie mówiąc o pałach...